كاهش حاشيه‌نشيني در شهر اصفهان از طريق ترويج و كمك به فروش محصولات مناطق مهاجر‌فرست

 

1. متن پيشنهادي طرح جهت تصويب

شهرداري موظف است ظرف مدت يك ماه، برنامه عملياتي، حذف حاشيه‌نشيني در شهر اصفهان از طريق حمايت از كسب‌و‌كارهاي روستايي در مبدا مهاجرت مطابق با ماده 16قانون حمايت از كسب و كار، با رعايت موارد زير تنظيم و در قالب لايحه اي تقديم شورا نمايد.

سياست‌هاي حمايتي

1. شهرداري موظف است به منظور ايجاد وحدت رويه، يك بخش از شهرداري را به عنوان متولي مبارزه با حاشيه‌نشيني در شهر اصفهان تعيين نمايد.
2. شهرداري موظف است بر اساس داده‌هاي تهيه شده در پيوست طرح و اطلاعات تكميلي، به شناسايي مناطق مهاجرفرست داخل استان اقدام  نمايد.

تبصره‌1: كسب و كارهاي انتخابي توسط شهرداري، مي‌بايست قابليت حمايت و مشاركت بر اساس ماده 16 قانون بهبود محيط كسب و كار و متناسب با وظايف مندرج در قانون 71 وظايف شهرداري‌ها، تهيه و تنظيم شده باشد و امكان حمايت توسط شهروندان و شهرداري در شهر اصفهان را داشته باشد. 

تبصره‌2: شهرداري مي بايست بر اساس طرح هادي شهرستان‌هاي مهاجرفرست و اطلس شناسايي و توزيع مناطق محروم تنظيمي بنياد بركت به بررسي، تعيين و اولويت بندي كسب و كار‌هاي قابل حمايت اقدام نمايد.

3. شهرداري موظف است با همكاري اداره كل امور روستايي استانداري، بنياد بركت، آستان قدس رضوي، خيريه‌ها و شركت‌هاي خصوصي اقدامات و پيگيري‌هاي لازم جهت فرهنگ‌سازي و نهادينه‌كردن توليد، توزيع و خريد محصولات مناطق مهاجرفرست نمايد.

تبصره3: شهرداري موظف است بر اساس توانمندي و حيطه وظايف قانوني خود و ديگر نهاد‌هاي متولي موضوع طرح، اقدام به تعيين برنامه اجرايي و عقد تفاهم نامه جهت همكاري در جهت پياده‌سازي طرح و جلوگيري از موازي كاري نمايد.

4. شهرداري موظف است با همكاري سمن‌هاي فعال در مناطق محروم، نسبت به ثبت برند جمعي، براي حمايت از كيفيت و سلامت محصولات توليدي مناطق مهاجرفرست اقدام نمايد و با همكاري، مجموعه‌هاي خيريه فعال در شهر اصفهان، به حمايت و خريد از توليدات و خدمات ارائه شده توسط برند ايجاد شده  اقدام نمايند.

تبصره4: شهرداري با برگزاري نشست‌ها و فرهنگ سازي‌هاي لازم، خيريه‌ها و كمك‌هاي مردمي را نسبت به عوارض كمك‌هاي مستقيم هوشيار و به خريد محصولات مناطق مهاجر‌فرست تشويق نمايند.

5.  شهرداري موظف است با همكاري اداره كل امور روستايي استانداري و ديگر نهادهاي ذيربط، اقدام به تعريف و ثبت يك نام و نشان ويژه جهت مشخص نمودن محصول يا خدمت توليد شده در مناطق مهاجر‌فرست نمايد.

تبصره5: نشان توليد شده مي بايست معرف، توليدات مناطق مهاجر‌فرست باشد؛ و براي شهروندان قابليت تشخيص و تميز با ديگر محصولات توليدي را داشته باشد.

6. شهرداري موظف است با همكاري بنياد بركت، آستان قدس رضوي به تشويق سرمايه‌گذاران فعال، در خصوص ايجاد صنايع و سرمايه‌گذاري جهت رونق اقتصادي كسب و كارهاي محلي مناطق مهاجرفرست اقدام نمايد.
7. شهرداري موظف است به منظور هويت‌بخشي به مناطق روستايي و مهاجر‌فرست، با همكاري مجموعه هاي فرهنگي و هنري نسبت به برگزاري جشنواره‌ها و رويدادهاي فرهنگي ويژه مناطق مهاجر فرست در شهر اصفهان اقدام نمايد.
8. شهرداري موظف است با همكاري دانشگاه‌ها و در راستاي نهادينه‌سازي اقتصاد خلاق مناطق مهاجر‌فرست، اقدام به آموزش‌هاي مربوط به كارآفريني، صنايع خلاق،  براي مهاجرين به ويژه مهاجرين تحصيلي در دانشگاه ها و مراكز آموزشي نمايد.
9. شهرداري موظف است گزارشي از ارزيابي بودجه‌هاي مناطق محروم و نحوه هزينه‌كرد آن و تاثير آن در تثبيت حاشيه نشيني ارائه نمايد.

تبصره6: در صورتي كه بودجه مناطق محروم، باعث رشد روند حاشيه نشيني در مناطق شهري شده باشد، شهرداري موظف است نسبت به راه‌هايي جايگزين به غير از هزينه كرد عمراني در اين مناطق اقدام نمايد.

10. شهرداري موظف است به منظور شفافيت و پاسخگويي و همچنين فرهنگ سازي، گزارش اقدامات اجرايي انجام شده در خصوص توسعه كسب و كارهاي روستايي را به صورت 3 ماه يكبار به شهروندان گزارش نمايد.
11.  شهرداري موظف است با استفاده از پتانسيل‌هاي فرهنگي در اختيار، نسبت به تشويق و فرهنگ‌سازي، خانواده‌‌ها، در خصوص خريد محصولات مناطق مهاجر‌فرست اقدام نمايد.

سياست‌هاي محدوديتي

1. شهرداري موظف است، به منظور ممانعت از رشد و توسعه ساخت و سازهاي غير مجاز حاشيه شهرها، بسته‌اي از اقدامات بازدارنده از قبيل اصلاح طرح تفضيلي، افزايش قيمت منطقه‌بندي، ايجاد كمربندسبز، ايجاد نيروگاه‌هاي خورشيدي و... تنظيم و ارائه نمايد.
2. شهرداري موظف است، با همكاري نهادهاي ذيربط از قبيل نيروي انتظامي، بهزيستي، با ارائه ضوابط و مقرراتي در جهت كنترل و مبارزه با مشاغل كاذب، تكدي گري، دستفروشي در شهر اقدام نمايند. 

 

2. كليات طرح

دامنه فعال‍یت

دامنه‌‍ فعاليت ا‍ین طرح، كليه واحدها و نهادهاي مجموعه شهرداري مي‌باشد كه مي تواند بر اساس قانون و مصوبه شوراي اسلامي شهر در جهت رونق اقتصادي كسب و كارهاي روستايي فعاليت نمايد.

مسئوليت اجراي طرح، با معاون مالي و اقتصادي شهرداري، معاونت خدمات شهري، معاونت شهرسازي، معاونت برنامه‌ريزي، پژوهش و فناوري اطلاعات، سازمان سرمايه گذاري‌ها، سازمان ميادين وساماندهي مشاغل و هر مجموعه اي كه بر اساس اين مصوبه، مي تواند در جهت تحقق اين موضوع فعاليت نمايد.

تعاريف

حاشيه‌نشيني: حاشیه‌نشینان به کسانی گویندکه در محدوده‌ي اقتصادی شهر زندگی می‌کنند و جذب نظام اجتماعی و اقتصادی شهر نشده و خود، شیوه‌ي جدیدی از زندگی را پدید آورده اند.[1]

کسب و کار روستایی: به هر نوع فعالیت اقتصادی در روستا که با استفاده از امکانات و وسایل روستایی راه‌اندازی می شود  کسب و کار روستایي می‌گویند.[1]

مهاجرت: به معنای جابه‌جایی مردم از مکانی به مکانی دیگر برای کار یا زندگی است. مردم معمولاً به دلیل دور‌شدن از شرایط یا عوامل نامساعد دورکننده‌ای مانند فقر، بیماری، مسائل سیاسی، کمبود غذا، بلایای طبیعی، جنگ، بیکاری و کمبود امنیت مهاجرت می‌کنند. دلیل دوم می‌تواند شرایط و عوامل مساعد جذب‌كننده مقصد مهاجرت مانند امکانات بهداشتی بیشتر، آموزش بهتر، درآمد بیشتر، مسکن بهتر و آزادی‌های سیاسی بهتر باشد. [8]

نرخ بیکاری: نسبت جمعیت بی‌کار به کل جمعیت فعال گفته می‌شود. [8]

نرخ اشتغال: که به صورت نسبتی از تعداد جمعيت شاغل در قياس با جمعيت فعال محاسبه می شود، نشانه ای از پويايی و تحرک جامعه در بهره گيری از امکانات مادی و معنوی است. [8]

نرخ مشارکت اقتصادی (نرخ فعالیت): عبارت است از نسبت جمعیت فعال(شاغل و بیکار) به جمعیت در سن کار.[8]

 

3. اسناد بالادستي

قوان‍ین شورا

ماده 71 قانون شوراها در خصوص وظا‍یف شورا‍ی اسلام‍ی شهر:

1. بررس‍ی و شناخت كمبودها، ن‍یازها و نارسائ‍ی‌ها‍ی اجتماع‍ی، فرهنگ‍ی، آموزش‍ی، بهداشت‍ی، اقتصاد‍ی و رفاه‍ی حوزه انتخاب‍یه و ته‍یه طرح‌ها و پ‍یشنهادها‍ی اصلاح‍ی و راه‌حل‌ها‍ی كاربرد‍ی در ا‍ین زم‍ینه‌ها جهت برنامه‌ر‍یز‍ی و ارائه آن به مقامات مسئول ذ‍یربط.
2. برنامه‌ر‍یز‍ی در خصوص مشاركت مردم در انجام خدمات اجتماع‍ی، اقتصاد‍ی، عمران‍ی، فرهنگ‍ی، آموزش‍ی و سا‍یر امور رفاه‍ی با موافقت دستگاه‌ها‍ی ذ‍ی‌‌ربط[6و7]

   مصوبات شورا

1. بند 3 بخش درآمدي تاكيدات بودجه سال 1388: با عنايت به لزوم رسيدگي و ساماندهي بافت‌هاي فرسوده و معضلات مناطق محروم، حاشيه‌نشيني، حمل‌و‌نقل عمومي، بهسازي محيط‌زيست، توسعه فضاهاي‌سبز، ايمني شهر از مخاطرات و ايجاد تسهيلات بيشتر جهت عمران و آباداني كلان شهر اصفهان، پيش‌بيني اخذ انواع وام و تسهيلات حداقل به مبلغ يك‌هزار ميليارد ريال مقرر مي‌گردد.
2. بند1 بخش حمايتي تاكيدات بودجه سال 1388: با توجه به اهميت مسائل فرهنگي و لزوم تهيه امكانات و زيربناهاي لازم براي محلات مختلف خصوصاً مناطق محروم، شورا حداقل 15% از بودجه سال 1388 را جهت انجام امور فرهنگي تعيين مي نمايد؛ كه حداقل 75% از اين اعتبار به پروژه هاي عمراني فرهنگي اختصاص يافته و حداقل 4% از كل اين اعتبار نيز جهت كمك‌هاي فرهنگي و عمراني به تشكل‌هاي‌محلي، سازمان‌هاي مردم نهاد و مراكز فرهنگي و مساجد و افراد مضطر تخصيص داده شود.
3. بند 1 بخش حمايتي تاكيدات بودجه سال 1389: با توجه به اهميت مسائل فرهنگي و لزوم تهيه امكانات و زيربناهاي لازم براي محلات مختلف خصوصاً مناطق محروم، شورا حداقل 15% از بودجه سال 1388 را جهت انجام امور فرهنگي تعيين مي نمايد كه حداقل 75% از اين اعتبار به پروژه هاي عمراني فرهنگي اختصاص يافته و حداقل 4% از كل اين اعتبار نيز جهت كمك‌هاي فرهنگي و عمراني به تشكل‌هاي محلي، سازمان‌هاي مردم نهاد و مراكز فرهنگي و مساجد و افراد مضطر تخصيص داده شود.

قوان‍ین و فرصت ها‍

قوانین:

1. بند49 سياست‌هاي كلي برنامه ششم ابلاغي مقام رهبري: سامان‌بخشي مناطق حاشيه‌نشين و پيشگيري و كنترل ناهنجاري‌هاي عمومي ناشي از آن.[5]
2. ماده 16 قانون بهبود محيط كسب‌و‌كار: شهرداری‌ها موظفند به منظور بالابردن امکان دسترسی تولیدکنندگان کوچک و متوسط ایرانی به بازار مصرف و ایجاد امنیت برای فروشندگان کم‌سرمایه با استفاده از زمین‌های متعلق به خود و یا وزارت راه و شهرسازی، مکان‌های مناسبی برای عرضه کالا‌های تولید داخل، آماده نمایند و بر مبناي قیمت تمام شده به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه به متقاضیان عرضه کالاهای ایرانی اجاره دهند.[6]
3. بند 21 ماده 55 قانون شهرداری: اتخاذ تدابیر لازم برای ساخت خانه های ارزان قیمت برای اشخاص بی بضاعت ساکن شهر )از وظایف شهردار یها( است.
4. ماده 1 قانون نوسازی و عمران شهری: نوسازی و عمران و اصلاحات اساسی و تأمین نیازمندی‌های شهری و نوسازی محلات و مراقبت در رشد و توسعه موزون شهرها از وظایف اساسی شهرداری‌هاست. شهرداری‌ها در اجرای وظایف مذکور، مکلف به تهیه برنامه‌های اساسی و نقشه های جامع هستند.
5. ماده 111 قانون شهرداری: به منظور نوسازی شهرها، شهرداری‌ها می‌توانند از طریق تأسیس مؤسساتی با سرمایه خود، خانه‌ها، مستغلات، اراضی و محلات کهنه شهر را خریداری کنند و در صورت اقتضا برای تجدید ساختمان، طبق طرحهای مصوب  شهرداری بفروشند و یا اینکه خودشان برای اجرای طر حهای ساختمانی اقدام کنند.
6. ماده 29 قانون نوسازی و عمران شهری: عوارض اراضی واقع در محدودة شهر که آب لوله کشی و برق آن تأمین شده و فاقد ساختمان اساسی (با ارزش حداقل 20 درصد بهای کل زمین باشد)، دو برابر میزان مقرر خواهد بود.
7. تبصره 2 ماده 10 قانون نوسازی و عمران شهری: ساختمان‌های اساسی که به جای ساختمان‌های کهنه و قدیمی، نوسازی و تجدید بنا شوند، به مدت سه سال از تاریخ اتمام بنای مشخص شده در پروانه ساختمان از پرداخت عوارض موضوع این قانون معاف خواهند بود.
8. ماده 110 قانون شهرداری: شهرداری می تواند به مالک زمین یا بناهای مخروبه و غیرمناسب با وضع محل و یا نیمه تمام واقع در محدوده شهر که در خیابان یا کوچه و یا میدان قرا گرفته و منافی با پاکیزگی و پاکی و زیبایی شهر است، اخطار کند که ظرف دو ماه به ایجاد نرده یا دیوار و یا مرمت آن منطبق با نقشه مصوب شورای شهر اقدام کند.اگر مالک مسامحه یا امتناع کرد، شهرداری می‌تواند به منظور تأمین نظر و اجرای طرح مصوب شورای شهر در زمینه زیبایی و پاکیزگی و شهرسازی، هرگونه اقدامی را لازم بداند، معمول و هزینه آن را به اضافه 10 درصد از مالک یا متولی و یا متصدی موقوفه دریافت کند.
9. ماده 11 قانون نوسازی و عمران شهری: نسبت به اراضی واقع در محدوده شهر که فاقد ساختمان اساسی باشد ویا باغ شهری به آن اطلاق نشود، اگر مالکان تا یک سال بعد از پایان از مهلت مقرر، مشخصات و بهای املاک خود را به شهرداری اعلام نکنند، شهردار یها مکلفند این گونه املاك را تصرف کنند و به قائم مقامی مالک از طریق مزایده به فروش برسانند و مطالبات خود را برداشت کنند.
10. ماده 22 قانون نوسازی و عمران شهری: شهرداریها مجازند اراضی و املاکی را که طبق این قانون به مالکیت خود در می آورند (به استثنای اراضی و املاک موضوع ماده 24 این قانون) به منظور نوسازی به موجب قرارداد و در قبال اخذ تضمینات کافی به شرکتها و مؤسساتی که با سرمایه کافی و صلاحیت فنی تشکیل یافته اند، واگذار کنند.
11. ماده 31 قانون نوسازی و عمران شهری: شهرداری ها می‌توانند برای تأمین نیازمندی‌های شهری و عمومی و عمران و نوسازی با تصویب شورای شهر و تأیید وزارت کشور، اراضی و املاك واقع بین حد مصوب فعلی هر شهر تا حد نهایی مشخص شده در نقشه جامع آن شهر را ظرف پنج سال از تصویب نقشه جامع با پرداخت بها، تملک و تصرف کنند.

فرصت‌ها:

1. برقراي تفاهم و موافقت‌نامه في‌ما‌بين معاونت روستايي رئيس جمهور با بنياد بركت به مبلغ 3100 ميليارد ريال به منظور اشتغال روستايي.
2. اختصاص مبلغ 4300 ميليارد ريال تسهيلات با نرخ بهره 8 درصد توسط بنياد مستضعفان براي ايجاد اشتغال روستايي.
3. اختصاص 2500 ميليارد ريال در بودجه 96 معاونت روستائي براي محروميت زائي روستاها.
4. كاهش 15 تا 20 درصدي سهم سرمايگذار توسط ستاد اقتصاد مقاومتي، به منظور جذب و تسهيل سرمايگذاري در روستا.

    پیامدها

چالش‌ها و معضلات مناطق حاشيه نشين در شهر	رديف
افزايش فاصلة اقتصادی اجتماعی شهرنشینان و حاشیه نشینان	1
در دسترس نبودن مدرسه و درمانگاه و بهداشت و کمبود تجهیزات و تأسیسات شهری	2
شيوع بیماری و جاری بودن آبهای سطحی	3
دوری کردن از قانون و مراکز و ضعف امنیت	4
نبود کنترل اجتماعی شهر و وجود افراد و گروه‌های مختلف قدرت	5
بهر ه‌مندیِ کم از خدمات عمومی، آلودگی آب، بلند شدن بوی تعفن و گرد و خاک در مناطق حاشیه نشین	6
پایین‌تر بودن سطح کمی و کیفی واحدهای مسکونی حاشیه نشین‌ها در مقایسه با منازل شهری	7
خانه سازی غیر استاندارد و بدون نظارت متخصصان و افزا يش احتمال خطر هنگام بروز سوانح طبیعی و وجود واحدهای مخروبه ناتمام	8
اختلال در شکل‌گیریِ نظام کلان شهری کارآمد و متضمن رفاه و کیفیت زندگی شهروندان	9
اتکای جوامع حاشیه‌نشین به سازوکارهای سنتی خود و دوری از واحدهای تجاری	10
تجمع مکان‌های مسکونی کوچک در کنار هم، فشردگی و نبود زمین برای سایر فضاهای شهری و شکل گیری سکونت‌گاه‌های خودرو یپرامون	11
استقرار در اراضی کشاورزی و از بین بردن آنها و تعطیلی مشاغل کشاورزی در روستاها	12
تجمع همة اقشار کم درآمد و افزایش مشاغلی نظیر دوره‌گردی و خرده‌فروشی برای فروشندگان دوره‌گرد در معابر و کارگری ساختمان و رانندگی و ایجاد مکا نهای نامطلوب	13
ساخت و ساز پنهانی و شبانه و کم دوام و بی دوام بودن ساختمان ها و چهره‌ي فرسودة آنها	14
روابط اجتماعی بالا و سروصدا و بی توجهی ساکنان به این امر	15
تراکم و ازدحام جمعیت در کوچه‌ها و آلودگی منظر در مناطق حاشیه‌نشین و نداشتن چشم اندازهای مطلوب و معابر و مراکز خدماتی وآموزشي (زمین بازی بچه ها و زمین ورزشی(	16
محرومیت افراد حاشیه نشین از حقوق مدنی به دلیل اندک بودنِ قدرت سیاسی و اقتصادی	17
گسترش فعالیت های زيرزميني و غیرقانونی	18
ناکامی نظام رسمی، چه از لحاظ شيوه‌ي اسکان و چه از لحاظ تأمین مالی در تأمین شيوه‌ها و چارچوب های مناسب برای اقشار کم درآمد	19
فشارهای روزافزون ساکنان برای به دست آوردن حقوق شهروندی و سایر امکانات و به رسمیت شناخته شدن	20
رشد سریع جمعیتی و گسترش کنترل نشدة فیزیکی در سطح و سرانجام نزدیک شدن روز به روز به سمت پيوستگي و یکپارچگی نقاط نزدیک به هم	21
مکان‌گزینی در حول محورهای ارتباطی و تحمل ترافیک سنگین این محورها	22
نفوذ بالای شخصیت های غیرموجه، نظیر زمین داران و مالکان و بورس بازان زمین	23
مشارکت بالا در حل مشکلات محله	24
ترکیب شغلی نامتعادل و شکل نگرفتن مشاغل خدماتی لازم برای زندگی به علت وابستگی شغلی و اقتصادی شدیدی به شهر و تشدید این وضعیت	25
بیکاری و فقر و اعتیاد	26
استفاده از معابر برای گذران اوقات فراغت زنان و کودکان و گردهمایی مردان	27
پلها و اتصالات ناکافی و غیرمستحکم	28
وجود سیم‌کشی‌های غیرمجاز و شبکه ای از سیم بر فراز سکونتگاه‌ها و وجود تانکرهای آب بر فراز بام خانه‌ها و شبکة نفت در کنار درهای ورودی	29
تنگ و باریک بودن شبکه‌های داخل بافت فرسوده و ناممکن بودن آمد و شد وسایل نقلیه در داخل بافت	30
فقدان فضای سبز پارک و درختکاری و فضاهای فرهنگی مانند سینما، فرهنگ سرا و کتاب خانه	31
استفاده از معابر برای انبارکردن وسایل، شست‌و‌شوی لباس، ظروف و...	32
حضور و بازی کودکان در کنار زباله‌ها، آبهای آلوده‌ي جاری و در فضای آکنده از بوهای نامطبوع و حضور اهالی در حال گذران زندگی روزمره در چنین فضایی	33
بالا بودن شاخص های تراکمی نظیر نفر در واحد مسکونی، نفر در اتاق و خانوار در اتاق	34
پا یین بودن شاخص های سرانه، نظیر سرانة زمین مسکونی، سرانة زيربنا، سرانة اتاق به نفر و اتاق به خانوار	35
یک طبقه بودن اکثر ساختمان ها که متوسط واحد مسکونی در هر ساختمان حدود یک واحد است و پایین بودن میانگین اتاق در واحد مسکونی	36
پا یین آمدن هزینه های زندگی	37
تاریکی در شب و نبود روشنایی در خیابانها و کوچه های تنگ و باریک و پوشش نامناسب شبکه ها و خاکی بودن معابر	38
روکش نامناسب خیابا نها	39
دفع نامناسب زباله و توجه کم ساکنان به این امر	40
بالاتر بودن سطح اشتغال در منطقه از حد متعارف و تکافوی ناکافی برای کسب درآمد	41

 

 

 

4. بررسي زمينه‌اي شهر اصفهان از منظر عوامل مهاجرت و حاشيه‌نشيني

مهاجرين به تفكيك مبدا مهاجرت

براي تعيين نرخ مهاجرين از مبدا شهرستان‌هاي اطراف اصفهان به مقصد شهر اصفهان از سه نرخ استفاده شده است. نرخ مهاجرين، كه مشخص كننده تعداد نفراتي است كه در بين سال‌هاي 95-90 محل سكونت آن شهر اصفهان نبوده و از يكي از شهرستان‌هاي اطراف در اصفهان سكونت پيدا كرده‌اند. دو نرخ تعريف شده نسبت زن و مرد و نرخ رشد جمعيت، دو شاخص كمكي است كه نشان دهنده و تائيد كننده نرخ مهاجرت در آن شهرستان مي‌باشد. نسبت زن و مرد بر اساس روند داده هاي گذشته و ميانگين نسبت‌ها عدد 102 مي باشد. بدين معني كه اگر شهرستاني داراي نسبتي بالاتر از 102 باشد به معناي مهاجر پذير بودن آن شهرستان و اگر كمتر از 102 باشد به معناي مهاجر فرست بودن آن شهرستان مي باشد.

نرخ ديگري كه به عنوان شاخص پيامدي نشان دهنده ميزان مهاجرت در آن شهرستان است؛ نرخ رشد جمعيت است كه از چهار داده، زاد و ولد، مرگ و مير، مهاجرت به داخل و مهاجرت به خارج به دست مي آيد بر اساس بررسي روند داده هاي موجود ميانگين نرخ رشد جمعيت، 5 مي باشد.يعني جاهايي كه بالاتر از عدد 5 باشد داراي مهاجر پذيري بيشتر و شهرستان هايي كه با نرخ كمتر از 5 باشند داراي مهاجر فرستي مي باشند.

جدول شماره1: مهاجرت

نام شهرستان	نرخ مهاجرت	نسبت زن به مرد	نرخ رشد جمعیت طی سال‌های 95-90
اصفهان	39239	102	3.2
کاشان	422	103	12.7
خميني شهر	659	107	2.6
نجف آباد	1203	103	6.3
لنجان	1357	104	6.7
فلاورجان	1698	106	1.1
شاهين شهروميمه	961	100	19.4
شهرضا	1291	104	6.8
مبارکه	869	109	4.9
برخوار	221	107	12.4
آران وبيدگل	33	103	6.3
گلپايگان	286	103	3.0
سميرم	734	98	13.9
تيران وکرون	369	104	3.7
نطنز	126	102	4.1
اردستان	235	99	1.7
نايين	368	102	3.1
دهاقان	186	103	-1.0
خوانسار	208	99	1.9
چادگان	207	100	-4.3
فريدن	1210	102	-6.9
فريدونشهر	447	98	-7.0
بو يين و مياندشت	1038	98	-7.6
خور و بيابانک	85	102	11.1
ميانگين	-	103	5.0

                             مأخذ: سرشماري نفوس و مسكن سال 1395

     

 

 نرخ بيكاري ودرصد نيروي آماده به كار  شهرستان ها

نام	نرخ اشتغال	نرخ بيكاري	نرخ مشاركت اقتصادي
استان اصفهان	87.3	12.7	39
اصفهان	86.6	13.4	38.9
کاشان	92.2	7.8	37.5
خميني شهر	87.1	12.9	38.5
نجف آباد	86.7	13.3	39
لنجان	81.9	18.1	38.3
فلاورجان	87.5	12.5	39.8
شاهين شهروميمه	82.6	17.4	38.5
شهرضا	90.2	9.8	39.5
مبارکه	87.3	12.7	38.5
برخوار	92.9	7.1	41.2
آران وبيدگل	94.1	5.9	40.5
گلپايگان	87.4	12.6	39.1
سميرم	86.5	13.5	42.8
تيران وکرون	91.9	8.1	41.1
نطنز	93.5	6.5	40.7
اردستان	89.6	10.4	38.7
نايين	89.1	10.9	37.8
دهاقان	88.5	11.5	38.4
خوانسار	83.7	16.3	36.7
چادگان	87.6	12.4	42
فريدن	85.9	14.1	40
فريدونشهر	86.9	13.1	40.2
بو يين و مياندشت	87.8	12.2	39.9
خور و بيابانک	91.3	8.7	36.9

                مأخذ: سرشماري نفوس و مسكن سال 1395

 

 

 

 

 

 

توزيع مهاجرين در مناطق شهر اصفهان

      فراواني مهاجرين در مناطق شهر اصفهان

مناطق	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	جمع كل
تعداد كل	1851	1300	1851	1710	9759	2667	3255	5851	1448	4056	629	3393	4161	3517	6306	51754
آران وبيدگل	1	1	1	1	6	2	2	4	1	3	0	2	3	2	4	33
اردستان	8	6	8	8	44	12	15	27	7	18	3	15	19	16	29	235
اصفهان	1403	986	1403	1296	7399	2022	2468	4436	1098	3075	477	2573	3155	2667	4781	39239
برخوار	8	6	8	7	42	11	14	25	6	17	3	15	18	15	27	221
تيران وكرون	13	9	13	12	70	19	23	42	10	29	4	24	30	25	45	369
چادگان	7	5	7	7	39	11	13	23	6	16	3	14	17	14	25	207
خميني شهر	24	17	24	22	124	34	41	75	18	52	8	43	53	45	80	659
خوانسار	7	5	7	7	39	11	13	24	6	16	3	14	17	14	25	208
خور و بيابانك	3	2	3	3	16	4	5	10	2	7	1	6	7	6	10	85
دهاقان	7	5	7	6	35	10	12	21	5	15	2	12	15	13	23	186
سميرم	26	18	26	24	138	38	46	83	21	58	9	48	59	50	89	734
شاهين شهروميمه	34	24	34	32	181	49	60	109	27	75	12	63	77	65	117	961
شهرضا	46	32	46	43	243	67	81	146	36	101	16	85	104	88	157	1291
فريدن	43	30	43	40	228	62	76	137	34	95	15	79	97	82	147	1210
فريدونشهر	16	11	16	15	84	23	28	51	13	35	5	29	36	30	54	447
بوئين و مياندشت	37	26	37	34	196	53	65	117	29	81	13	68	83	71	126	1038
كاشان	15	11	15	14	80	22	27	48	12	33	5	28	34	29	51	422
گلپايگان	10	7	10	9	54	15	18	32	8	22	3	19	23	19	35	286
لنجان	49	34	49	45	256	70	85	153	38	106	16	89	109	92	165	1357
مباركه	31	22	31	29	164	45	55	98	24	68	11	57	70	59	106	869
نائين	13	9	13	12	69	19	23	42	10	29	4	24	30	25	45	368
نجف آباد	43	30	43	40	227	62	76	136	34	94	15	79	97	82	147	1203
نطنز	5	3	5	4	24	6	8	14	4	10	2	8	10	9	15	126

مأخذ: سرشماري نفوس و مسكن سال 1395/ محاسبه جمع‌آوري كننده

 

متوسط هزینه‌های خالص سالانه یک خانوار روستایی(هزار ریال)

جدول شماره4: متوسط هزينه خانواده روستايي

شرح	1385	1389	1390	1391	1392	1393	1394	1395
متوسط کل هزینه	5١٠46	٧٨5٩٣	٩٨٠٨٨	١١٩٧55	147724	١6٧4٠٢	177926	181206
هزینه‌های غیر خوراکی	٣5٨٩٣	5٢٠55	65٣5٢	٧564٣	94084	١١٠٨٧١	124384	126697
هزینه‌های خوراکی و دخانی	١5١5٣	٢65٣٧	٣٢٧٣6	44١١١	53640	565٣١	53542	54509

مأخذ: سالنامه استانداری اصفهان سال 1395

محاسبه ميزان ظرفيت و گردش مالي در شهرستان ها بر اساس نرخ بيكاران مناطق

جدول شماره5: محاسبه ميزان ظرفيت و گردش مالي

شهرستان	تعداد بيكار	متوسط هزينه خانوار(ريال)	متوسط گردش مالي(ميليون ريال)
تعداد كل	51754	10.000.000	2.587.700
آران وبيدگل	33		1.650
اردستان	235		11.750
اصفهان	39239		1.961.950
برخوار	221		11.050
تيران وكرون	369		18.450
چادگان	207		10.350
خميني شهر	659		32.950
خوانسار	208		10.400
خور و بيابانك	85		4.250
دهاقان	186		9.300
سميرم	734		36.700
شاهين شهروميمه	961		48.050
شهرضا	1291		64.550
فريدن	1210		60.500
فريدونشهر	447		22.350
بوئين و مياندشت	1038		51.900
كاشان	422		21.100
گلپايگان	286		14.300
لنجان	1357		67.850
مباركه	869		43.450
نائين	368		18.400
نجف آباد	1203		60.150
نطنز	126		6.300

مأخذ: سرشماري نفوس و مسكن سال 1395/ محاسبه جمع‌آوري كننده

گزارش درصد مهاجران وارد شده طي 5 سال به تفكيك علت مهاجرت:

جدول شماره6: تفكيك علت مهاجرت

علت مهاجرت	درصد
جستجوي كار	6.6
جستجوي كار بهتر	3.8
انتقال شغلي	4.5
تحصيل	13.2
پايان تحصيل	0.8
انجام پايان خدمت وظيفه	5.8
دستيابي به مسكن مناسب تر	10.6
پيروي از خانواده	46.2
ساير	6.2
اظهار نشده	2.3

محاسبه تعيين ميزان گردش مالي در شهرستان‌ها براي كاهش نرخ بيكاري

بر اساس اطلاعات جدول شماره4 متوسط هزینه‌های خالص سالانه یک خانوار روستایی، با احتساب هزينه‌هاي خوراكي و هزينه‌هاي غير خوراكي، ماهيانه مبلغ پانزده ميليون ريال، برآورد شده است. از طرفي ديگر بر اساس جدول شماره 5، ميزان گردش مالي حاصل از فعاليت اقتصادي در شهرستان كه بتواند با استفاده از رونق اقتصادي، ايجاد جذابيت نموده و قسمتي از متوسط هزينه خانواده روستايي را تامين نمايد به تفكيك شهرستان گزارش شده‌است. اين جدول در واقع نشان دهنده يك هدف و چشم‌اندازي است براي ميزان خريد و يا تسهيلاتي كه شهروندان و نهادهاي حمايتي مي بايست از محصولات توليدي روستايي داشته باشند.

محاسبه تعيين ميزان گردش مالي در شهرستان‌ها براي كاهش نرخ مهاجرت

 با توجه به اطلاعات ارائه شده در جدول شماره6 مي توان گفت 62 درصد مهاجرت‌هايي كه به شهر اصفهان صورت مي‌پذيرد به دليل مسائل اقتصادي و مشكلات پيراموني آن است. كه از اين ميزان در حدود 16 درصد علل مهاجرت به طور مستقيم به شغل فرد مربوط مي شود و 46 درصد به تبعيت از خانواده اتفاق مي‌افتد. اين مهاجرت‌ها، در ابتدا به صورت فردي است، ولي پس از دوران گذار و شرايط مطلوبي كه در شهرها و مناطق مهاجر‌پذير فراهم مي‌شود موجب كوچ و انتقال خانواده آن‌ها مي‌شوند. از 51754 نفر مهاجري كه بر اساس سرشماري سال 95 از شهرستان‌ها به شهر اصفهان مهاجرت كرده اند؛ حدود 31000 نفر آن‌ها، بر اساس تعريف بالا، به دلايل اقتصادي و مسائل پيراموني آن به شهرها مهاجرت كرده اند.

بررسي بودجه مناطق محروم در شهرداري اصفهان

بنابر تاكيدات بودجه سالهاي 93 تا 95 شهرداري اصفهان، عمده مصرف هزينه كرد بودجه محروميت‌زدايي مناطق محروم براي فعاليت‌هاي عمراني و قسمتي براي فعاليت‌هاي فرهنگي هزينه مي‌شود. از آنجايي كه مهاجرت‌ها غالباً به صورت فردي و پس از دوران گذار تبديل به مهاجرت كامل و همراه خانواده مي شوند بنابراين  اين نوع هزينه كرد بيشتر مي‌تواند باعث ايجاد جذابيت‌هاي مهاجرت و تثبيت مهاجرين در شهر خواهد شد. بر اساس پژوهشي كه در خصوص نحوه شكل گيري و تثبيت مهاجرين در مناطق شهري صورت پذيرفته است؛به زعم متخصصان، سكونت‌گاه‌هاي خودرو حاشيه كلان شهرها سه مرحله مشخص را پشت سر گذاشته‌اند:

1) شكل گيري اوليه

2) تغيير شكل، دگرگوني وگذار

3) پيوستگي، انسجام و ثبات نسبي

مدت زمان طولاني شدن اين مراحل و فاصله آنها بسيار متفاوت و تابع عوامل داخلي و خارجي است و ادامه اين فرآيند نيز الزاماٌ و همواره خطي، يكنواخت و منطبق بر مراحل پيوسته نيست. بلكه تحت تأثير عوامل داخلي و خارجي ( روندهاي غير خطي ) دگرگون شده و نتايج و محصول كالبدي و فضايي متنوع و متعددي به بار مي آورد و مشخصه‌هاي اين سكونت‌گاه ها پس از ثبات پارامترهاي داخلي و خارجي دخيل، طي سه مرحله بر طيفي گسترده از فرآيند رشد به شرح زير بوده است:

مرحله اول: شكل‌گيري اوليه

در اين مرحله، ابتدا اراضي خارج از محدوده روستاهاي اوليه (هسته هاي اوليه سكونت ) به صورت غير قانوني تفكيك و تبديل شده و به صورت غيررسمي به متقاضياني كه غالباً اقشار مهاجر كم درآمد از كلان شهرها هستند، فروخته مي شود.

مرحله دوم، دوره انتقال و گذار سكونت‌گاه

در اين مرحله، به موازات تثبيت امنيت، تصرف و جايگاه عيني سكونتگاه، جمعيت مهاجر بيشتري از منطقه كلانشهر، و به خصوص بخش‌هاي حاشيه اي كلان‌شهر و گاهي هم ساير استان ها به سكونت‌گاه هجوم مي‌آورند و دوره‌ي رشد بسيار شتاباني آغاز مي شود.

مرحله سوم: دوره پيوستگي، انسجام و ثبات نسبي

در اين دوره، رشد خارج از رويه و انفجاري جمعيت، كند مي شود و سرانجام به دليل تأثير عوامل خارجي، چون طرح‌هاي شهري و ضوابط و مقررات مربوط به آن و عوامل داخلي، شامل شهرداري و ديگر دستگاه‌هاي عمراني شهري كه همراه با به رسميت شناخته شدن و شناسنامه‌دار شدن سكونت‌گاه نام شهر در آنجا حضور مشهود يافته اند، متوقف و حتي در تداوم تحرك جمعيت، مهاجر فرستي سكونت‌گاه آغاز مي‌شود لذا مناطق حاشيه‌نشين و سكونت‌گاه هاي حاشيه‌اي شهر، در طي زمان شكل‌ها و ويژگي‌هاي پديده حاشيه‌ي شهرها مخصوص به خود را مي‌گيرند. به عنوان مثال، نقطه‌اي كه امروز حاشيه شهر است فردا از حاشيه بودن خارج مي شود .همچنين حاشيه نشيني بيش از آنچه كه انتظار مي رود، معمولا طيف گسترده اي از فعاليت‌ها و افراد را در بر مي گيرد.[1]

وضعيت اشتغال و مسائل اجتماعي و فرهنگي حاشيه نشينان

مهاجران حاشيه‌اي در شهرهاي توسعه نيافته، طبقه‌اي فقير، بيكار، سرگردان و آنوميك هستند و از نظر دولت‌ها يك مسأله اجتماعي مي باشند. زيرا در آن مناطق يا صنايع و مشاغلي وجود ندارند و يا جاذب آن نيروهاي كار نيستند. تنها امكان كار براي آنها، بخش ساختماني است كه اگر فعال باشد آنها را جذب مي كند و در دوران هاي ركود بخش ساختماني، اين امكان از بين مي رود. مشاغل كاذب مثل دستفروشي و گدايي زمينه‌هاي ديگر شغلي براي اين گونه افراد هستند.

عهده‌دار بودن مشاغل كاذب يعني مشاغلي كه نياز به مهارت، تخصص، وقت، زمان و نظم خاصي نداشته و فاقد امنيت و آتيه است بيانگر اين معناست كه حاشيه‌نشينان جذب بازار شهري نمي‌شوند و دربافت پيچيده اقتصادي شهري جايي ندارند . درآمد حاصل از چنين كارهايي طبعاً براي گذران زندگي خانواده هاي حاشيه نشين- كه اكثراً پر جمعيت نيز هستند - كافي نيست. لذا كودكان و فرزندان اين خانواده ها به محض رسيدن به سن كار، سعي مي كنند با انجام كاري نظير پدرشان مقداري از بار زندگي را به دوش بكشند.[2]

 

5. ادبيات تحقيق

علل و زمان پيدايش حاشيه نشيني دركشورهاي مختلف

 

 

راهبردها و راهكارهاي جهاني برا مواجهه با مساله حاشيه نشيني

1. تاسيس كميسيون اسكان بشر: با هدف جمع‌آوري اطلاعات درباره روند توسعه‌شهري، انتشار راه‌كارها و انتقال تجارب جهاني موفق براي معضلات شهري با همكاري سازمان‌هاي رسمي وغير دولتي شكل گرفته است.
2. هيبتات يك: مركز اجرايي كميسيون اسكان بشر است كه با شرح وظيفه ارتقاء و بهبود وضعيت سكونت‌گاه‌ها و كمك به پايداري آنها از لحاظ اجتماعي و اقتصادي و تحقق راهبرد سرپناه مناسب براي همه تاسيس شده است.[3]

 

راهكارها و اقدامات انجام شده در خصوص سكونت‌گاه هاي غير رسمي در شهرها

ترتیب زمانی	اقدامات	اسناد پشتیبان	اهداف و راهبردها
1976	تاسيس كميسيون اسكان بشر	-	پاسخگویي و یافتن را ه‌حل‌هایی برای معضلات حل نشده توسعه شهری
1977	تأسیس مرکز اجرائی کمیسيون اسکان بشر (Habitat)	اعلامیه ونکوور؛ سرپناه، فقر ونیازهای پایه - ارزيابي بانک جهانی از طر حهای زمین و خدمات - خدمات پایه	ارتقا و بهبود وضعیت سکونتگاه‌ها و کمک به پایداری آ نها از لحاظ اجتماعی - محیطی و تحقق راهبرد سرپناه مناسب برای همه؛ به رسمیت شناختن بخش غیررسمی؛ ارتقا و بهبود اسکان غیررسمی؛ طرح های تأمین زمین و خدمات؛ پرداخت یارانه زمین و مسکن
1986	نام گذاری سال 1986 به عنوان سال جهان تأمین سرپناه برای افراد بی‌خانمان	راهبرد جهاني تامين سرپناه تا سال 2000	تأکید بر رویکرد توانمندسازی؛ بهبود مدیریت شهرها با تأکید بر مشارکت بخش خصوصی و عمومی؛ تأمین مالی مسکن؛ ظرفیت‌سنجی
1988
1992	اجاس جهانی سران کشورها درباره زمین	منشور 21	تأمین مسکن مناسب برای همه؛ بهبود وضعیت سکونتگا ه‌ها و محله‌های فقیرنشین؛ توسعه منابع انسانی وظرفیت‌سازی؛ تمرکززدایی و تفويض اختیارات به مقامات محلی
1995	نشست جهانی برای توسعه اجتماعی	بیانیه کپنهاگ	تأکید بر شکل مشخص موضوع فقر شهری یا پدیدة شهری شدن فقر در دهه90
1995	سمینار جهانی چالش شهرهای‌غیررسمی	-	اهمیت نقش محوری شهرها؛ تدوین سیاست شهری؛ محوریت نقش شهردار یها؛ تأکید بر دسترسی گرو ههای‌کم‌ درآمد به زمین و خدمات؛ حقوق زنان سرپرست خانوار.
1996	گردهمایی جهانی دربارة فقر شهری رسيف	بیانیه رسیف	تأکید بر توانمندسازی و ضرورت مبار هز با فقر شهری
1996	اجلاس هبیتات2	سرپناه برای همه: توانمندیهای سیاست مسکن در اجرای منشور هبیتات	مسکن مناسب برای همه و توسعه سکونتگاه‌ها؛ تأمین سکونت؛ نظام مدیریت شهری امنیت مطلوب
1997	کنفرانس جهانی روند رو به گسترش فقر شهری تأسیس نهاد جدیدی به نام همایش جهانی درباره فقر شهری	-	ایجاد چارچوب و بستری برای پدیدآوردن آگاهی و مبادله تجربه در زمینه مبارزه با فقر شهری؛ شهرهای فراگیر، راهبرد جدید یپشنهادی ایفاپ؛ تأکید ویژه ایفاپ بر فناوری ویژه ICT اطلاعات و ارتباطات و دسترسی گروه‌های گوناگون به آن.
1997	برنامه مشترک بانک جهانی و هبیتات با عنوان ائتلاف شهرها		افزایش فعالیت در زمینه بهسازی نواحی فرودست شهری، سکونتگاه‌های غیررسمی و حاشیه‌ای؛ یاری رساندن به شهرهای کشورهای در حال توسعه به منظور بهبود وضعیت عمومی نظام مدیریت شهری.
2001	نشست ویژه عمومی سازمان ملل دربارة سیاست‌های تأمین مسکن و توسعه شهری به نام استانبول + 5		تأمین سرپناه مناسب؛ توجه بیش از یپش به رویکردهای هماهنگ و مشارکتی در برنامه‌ریزی شهری؛ تأکید بر نقش فزاینده اقتصادی شهرها در فرایند جهانی شدن؛ تحقق راهبرد شهر بدون آلونک؛ تأکید بر ضرورت انتقال تجربه‌های موفق به‌ویژه در زمینه صندوق‌های تأمین مالی خرد.

 

رويكرد و سير تكامل راهبردهاي جهاني براي حل مساله حاشيه نشيني

 

6. نظر سنجي نخبگان

گزارش كارگروه حاشيه نشيني

هدف از برگزار‍ی اين جلسه، كه شورا به دنبال راه‌هاي حذف حاشيه‌نشيني از طريق توسعه كسب‌و‌كارهاي روستايي در مبدا مهاجرت است. مهاجرت و حاشیه‌نشینی همواره یکی از چالش‌های اصلی در مسیر رشد و توسعه پایدار اصفهان بوده است. در واقع فضای زندگی در حاشیه شهر، بازتاب فضای بیمارگونه اقتصاد، مدیریت و برنامه‌ریزی نادرست منطقه‌ای و معلول بی‌عدالتی‌های اجتماعی- اقتصادی است. براساس بررسي‌هاي صورت گرفته، عمده علت مهاجرت اين حاشيه‌نشينان، كسب درآمد بوده است. از جمله پيامدهاي اين مهاجرت از منظر فرهنگي و اقتصادي، خريد و فروش مواد مخدر، ايجاد مزاحمت، انواع سرقت، نزاع‌هاي دسته‌جمعي و از منظر اجتماعي و شهرسازي، بي‌توجهي مسئولان به اين مناطق، مشغله‌كاري مردم، نبود خدمات اجتماعي و رفاهي مناسب و نيز مواردي چون ساخت و سازهاي غير مجاز و تصرف عدواني است كه اين مسئله،  مشكلات متعددي را از فشار بر عرصه‌هاي زيست محيطي تا مسائل امنيت اجتماعي را در شهر به دنبال داشته است. از اين رو  شوراي اسلامي شهر، سياست‌گذاري برون رفت از اين معضل اجتماعي، در سه بعد اصلي (اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي) در مبدا را بررسي مي‌نمايد.

دستور كار كارگروه پاسخ به پرسش‌هاي زير است:

راهكارهاي ايجاد يك علامت تجاري براي رونق اقتصادي محصولات روستائيان و عشاير چيست؟

راهكارهايي كه مي توان از علامت تجاري ايجاد شده صيانت و نگهداري نمود چيست؟

چگونه مي‌توان شبكه توزيع، فروش و بازاريابي اين گونه محصولات را در شهر ايجاد و تقويت كرد؟

چگونه مي‌توان با ايجاد بازارچه‌هاي سنتي در شهر، به رونق اقتصادي توليدات روستايي كمك كرد؟

با چه ابزارهايي مي‌توان از رشد و توسعه ساخت و سازهاي غير مجاز حاشيه شهرها جلوگيري كرد؟

با ايجاد چه ضوابط و مقرراتي در زمينه كنترل و مبارزه با مشاغل كاذب، تكدي‌گري، دستفروشي در شهر، مي‌توان به اقتصاد روستاها كمك كرد؟

چگونه مي‌توان براي هويت‌بخشي و احساس تعلق روستائيان به مناطق و زادگاه خود، با ايجاد نمايشگاه‌هاي فرهنگي، نسبت به اين موضوع اقدام نمود؟

1. گزارش جناب آقا‍ی رقايي نماينده خيريه‌ها: 

ورود خيريه ها در بحث حاشيه‌نشيني بيشتر باعث جذابيت آن شده است. خدماتي كه از سوي خيريه ها در اين مناطق شده است باعث شده كه تقاضا و عرضه خدمات خيريه‌اي در اين مناطق بيشتر شود. براي برون رفت اين موضوع بايد خيرين و نهادهاي مسئول نسبت به اين موضوع و عوارض آن توجيه شوند تا بتوان خدمات اين افراد در مبدا مهاجرت هزينه شود.

موضوع بعدي بحث اين است كه برند ايجاد شده براي محصولات روستائي كجا بايد عرضه شود و علاوه بر ايجاد بازار، تضمين سلامت و استاندارد محصولات در كجا بايد رسيدگي شود و نهايتا، از چه مكانيزمي استفاده شود كه كيفيت محصولات توليد شده در طول زمان، دچار خدشه نگردد.

2. جناب آقا‍ی مهندس بنده كريم، متخصص در زمينه برندينگ:

يكي از راهكارهايي كه مي‌تواند تمامي اهداف اين طرح را تامين كند ثبت برند جمعي است. برند جمعي، برندي است كه توسط يك گروه يا انجمن ثبت مي شود. به طور مثال كيفيت هوا، خاك و خوراك دام فريدن خيلي بالاتر از ساير مناطق مي باشد. در اينجا مي توانيم با استفاده از برند جمعي، قيمت محصولات را بالاتر برد.چون محصولي كه با چنين آب و خوراكي تامين مي شود داراي كيفيت به مراتب بالاتر از محصولاتي است كه با پسآب فاضلاب توليد مي شود.

پيشنهاد:

 1- تعريف يك NGO و ثبت برند جمعي براي محصولات مناطق.

2-استفاده از متخصصين حوزه هاي مختلف.

3. جناب آقاي گلابي مدير كل امور روستايي استانداري:

از عمده ترين علل مهاجرت، جاذبه‌هايي است در شهرها و ديگري دافعه‌هايي كه در مبدا مهاجرت وجود دارد. يك سري فعاليت‌هايي توسط استانداري در اين زمينه انجام شده است و مجموعه اداره كل امور روستايي استانداري،آمادگي هر نوع همكاري در اين زمينه را دارد.

4. جناب آقا‍ی مهندس نباتي نژاد، دبير رصدخانه فرهنگي

به طور كلي 70 درصد ساكنين شهر اصفهان، متولد اصفهان هستند.

پيشنهاد:

به وسيله مدل اقدام‌پژوهي يك محله را انتخاب كنيم كه مبدا مهاجرتشان مشخص است. و بر روي آن سرمايه‌گذاري كنيم. ببينيم مهاجرت معكوس اتفاق مي افتد.

بايد ساير ذينفعان را هم درگير كنيم و جايگاه فرماندار و.... را در اين طرح مشخص كنيم.

5. سرکار خانم دكتر حق جوي مدير بنياد ملي نخبگان

• كوچك آغاز كردن پروژه درست است ولي مكان‌مند بودنش جاي بحث دارد. چون متغيرهاي مخدوش كننده زياد هستند و نتايج قابل استناد به ساير محلات نيستند.

دو چالش اصلي فروش محصولات روستايي:

1. استانداردها و مجوزها
2. ناپايداري تامين محصولات

مطالعات اوليه ايجاد يك برند براي محصولات خانگي در بنياد نخبگان صورت پذيرفته است.

6. جناب آقای شمسي مدير منطقه 14 شهرداري اصفهان

• 43 درصد ساكنان منطقه 14 از مهاجرين هستند.

8 درصد از مهاجران از اتباع خارجي هستند.

13 درصد از روستاها

22 درصد از شهرها

طرح تفضيلي مصوب 1393 با زمينه‌سازي سكونت‌گاه هاي غير رسمي به حاشيه‌نشيني در منطقه 14 دامن زده است. راهكارهايي كه شهرداري در منطقه 14 براي جلوگيري از حاشيه‌نشيني در برگرفته است افزايش قيمت زمين در منطقه 14 بوده است.

7. جناب آقا‍ی كرباسي زاده، فعال اقتصادي و عضو اتاق بازرگاني اصفهان

مردم به سمت امكانات حركت مي كنند. در كشورهاي توسعه يافته، امكانات شهر و روستاها چندان متفاوت نيست. پيش نياز مداخله در اين مبحث اين است كه بررسي شود آيا مشكل صرفا برند است يا بخشي از يك مساله است. به عنوان مثال، سيب نمي تواند اقتصاد پايدار براي مردم سميرم ايجاد كند چون محصولي تك فصلي است و حجم توليدش كم است. بنابراين توجيه اقتصادي سرمايه گذاري كارخانه اي در رقابت با برندهاي ملي را ندارد.

 

 

پيشنهاد:

1. ايجاد غرفه هايي كه صرفاً محصولات محلي روستاييان را مي فروشد. كه دو فايده مهم در بردارد:1- رويداد شهري جذابي است 2- اقتصاد روستاها ارتقا مي دهد.
2. همه جوانب كار به صورت كلي ديده شود. مثلا از آموزش هاي شهروندي به روستائيان تا مسائل كلان

8. جناب آقا‍ی مصور معاون خدمات شهري :

• برند سازي بخشي از مساله حاشيه نشيني است. براي تخريب واحدهاي حاشيه نشين مسائل اجتماعي زيادي وجود دارد. تجربه ناموفقي در دوره دوم شورا بود. دستگاه‌هاي زيادي درگير اين موضوع شدند ولي چون پول در مقصد مهاجرت تزريق مي شد نتوانست به هدف اصلي خودش دست پيدا كند.

 

9. جناب آقا‍ی خاكي مدير بازارهاي سازمان ميادين و ساماندهي مشاغل

با توجه به لوكس بودن بازار كوثر، امكان ايجاد غرفه هاي جزئي براي توليد كنندگان خرد وجود ندارد.همچنين لازم است از طرف نهادهاي متولي، كيفيت و سلامت محصولات روستايي تضمين شود.

ولي با توجه به ماده 16 قانون بهبود كسب و كار شهرداري مي تواند بازارهاي محلي براي توزيع محصولات توليدي به صورت موقت ايجاد كند.

10. جناب آقا‍ی رضواني مدير سامانه توزيع 198

ابتدا بايد بررسي كنيم كه از چه شيوه اي مي توانيم استفاده كنيم كه محصولات توليدي بيشتر فروش رود.

راهكارهاي پيشنهادي:

شفاف سازي در فروش و خدمت

كيفيت

دسترسي به محصول (شهري- استاني- ملي-بين المللي)

حمايت از نوآوري ها

پرزنت بهتر كالاها و محصولات

11.جناب آقا‍ی جهانبخش معاون مدير كل امورروستايي استانداري

با توجه به مشكلات مربوط به آب و اشتغال در روستاها، صنايع دستي و بوم گردي مي تواند دو محور اصلي توسعه روستاها شود.

12.جناب آقاي شريعتي نيا عضو شوراي اسلامي شهر

لزوم استفاده از شوراي اداري شهرستان.

لزوم همكاري استانداري

لزوم ديد كلان و سيستمي پروژه

 

13.جناب آقاي مونسيان، فعال اقتصادي در زمينه كارآفريني روستايي

براي انجام هر گونه طرحي در زمينه حاشيه نشيني لازم است ابتدا پيوست فرهنگي آن تهيه شود. همچنين نوعي همسويي و همكاري ساير نهادهاي مرتبط با موضوع را نياز دارد و بعد از آن نياز به آموزش هاي جامعه محلي و توانمندسازي آن ها را دارد. پيشنهاد اين است كه موضوع حذف حاشيه نشيني توسط بخش خصوصي و NGO ها انجام شود و بخش عمومي هدايت و نظارت آن را بر عهده بگيرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع

1. پيران، پرويز ( 1387 ) آلونك نشيني در ايران: ديدگاه هاي نظري، با نگاهي به شرايط ايران، مجله اطلاعات سياسي-اقتصادي، 88 -87
2. شيخي، محمد( 1381 ) فرآيند شكل گيري و دگرگوني، سكونت‌گا ه هاي خودرو پيرامون كلان شهر تهران، فصلنامه هفت شهر، سال سوم، شمارة هشتم.
3. آتشين صدف، عبدالرضا(1394)، پرونده ويژه: حاشيه نشيني،فصلنامه پايش سبك زندگي، سال دوم، شماره 11.
4. تنهايی، مريم، (1375) حاشیه‌نشینی و راهكارهای ساماندهی آن در جهان، مشهد: انتشارات شهرداری مشهد.
5. سياست‌هاي ابلاغي برنامه توسعه ششم، مقام معظم رهبري.
6. قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، اصل يكصدم، مصوب 28/8/58.
7. قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران، مصوب 1/3/75.
8. سرشماري عمومي نفوس و مسكن سالهاي 1385 تا 1395 ، مركز آمار ايران.
9. آمارنامه شهر اصفهان سالهاي 94 و 95، اداره آمار شهرداري اصفهان.
10. اطلس كلان شهر اصفهان،(1394)،معاونت برنامه ريزي، پژوهش و فناوري اطلاعات
11. شوراي اسلامي شهراصفهان، كارگروه حذف حاشيه نشيني با توسعه كسب و كارهاي روستايي در مبدا مهاجرت، گزارش چند رسانه اي.